1393/07/02 سنندج‌ـ غریبه رحیمی‌ـ خبرنگار همشهری: نوشتن از مشکلات جوانان هم سهل است و هم سخت؛ سهل از این نظر که برای همگان موضوعی ملموس به نظرمی رسد و سخت به این دلیل که پشت هر مشکل ساده‌ای، دلایل فراوانی نهفته است که نیاز به بررسی و ریشه‌یابی دارد.
از وقتی موضوع افزایش جمعیت و فرزندآوری در کشور مطرح شد، مسأله ازدواج هم بیشتر مورد توجه مسئولان و مردم قرارگرفت این درحالی است که جوانان بسیاری در کشور و کردستان پشت سد ازدواج مانده‌اند و هنوز نتوانسته‌اند شریک زندگی خود را پیدا کنند.
افزایش زندگی مجردی در جامعه
سال‌هاست که عنوان می‌شود جوانان تمایلی برای ازدواج ندارند و سن ازدواج در کشور بالا رفته است و زندگی مجردی به‌ویژه در میان جوانان در جامعه اسلامی و ایرانی ما اکنون تبدیل به موضوعی بحث برانگیز در میان خانواده‌ها شده است. گرایش به زندگی تک نفره و خانه‌های مجردی در سطح جامعه‌ امروزی، زنگ خطری برای جامعه محسوب می‌شود.
مسأله بالا رفتن سن ازدواج و به شکل مجردی زندگی کردن و مشکل ازدواج دیرهنگام دختران و پسران امروزی مسأله‌ای است که باید به شکل جدی به آن پرداخته شود.
پژوهش‌ها و گمانه‌زنی‌های فراوانی در تحلیل چرایی بالارفتن سن ازدواج صورت گرفته است. برای بررسی موضوع به میان جوانان رفتیم و نظرات آنان را در این‌باره جویا شدیم.
کسب موقعیت‌های ممتاز
«سمانه علی پناه» دختر 30ساله و دانشجوی مقطع دکترا در گفت‌وگو با همشهری درباره علت ازدواج نکردن خود اظهارمی‌کند: امروزه دختران به این دلیل که به دنبال تحصیلات عالیه و به دست آوردن موقعیت‌های ممتاز هستند، کمتر به ازدواج روی می‌آورند و به آن فکر می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: همین دیدگاه سبب شده است تلاش دختران به سمت رسیدن به آن جایگاه و موقعیت ممتاز باشد، اما این موضوع سبب شده است که سنشان بالابرود و مجرد بمانند؛ چراکه تحصیلات و افزایش توقعات ناشی از آن، ازدواج را به تأخیر می‌اندازد.
مشکلات فرهنگی جلوی ازدواج را می‌گیرد
این دانشجوی کردستانی می‌افزاید: البته اگر واقعاً بخواهیم مسأله ازدواج را بررسی کنیم، می‌توان به مشکل بیکاری و مشکلات اقتصادی جوانان نیز اشاره کرد.
علی پناه مشکلات فرهنگی و کم توجهی به آن را یکی دیگر از علل کاهش ازدواج و بالا رفتن ازدواج می‌داند و می‌گوید: بسیاری از خانواده‌ها سطح توقعات را از زندگی متأهلی بالا برده‌اند مثلاً از داماد انتظار دارند که حتماً هزینه‌های زیادی را برای مراسم عروسی در نظر بگیرد که همین سبب سرخوردگی و کناره‌گیری فرد از ازدواج و تشکیل خانواده می‌شود.
علی پناه ادامه می‌دهد: باید خانواده‌ها بیشتر روی مسائل فرهنگی کار کنند  تا بتوانند هزینه‌های ازدواج را کاهش دهند.
وی عنوان می‌کند: ازسوی دیگر بسیاری از جوانان برای تأمین حداقل‌های زندگی به وام‌ها و تسهیلات مختلفی که از گوشه و کنار می‌شنوند دل می‌بندند پس دولت هم باید برای تأمین این تسهیلات با آنان همکاری کند.
این دانشجو اضافه می‌کند: یکی از این تسهیلات، وام ازدواج است که مدتی است جوانان را سردرگم کرده است. پیش از این در مدتی کوتاه می‌توانستند وام خود را دریافت کنند، اما مدتی است که مشکلاتی سر راه آنان سبز شده است و همین موضوع توجه بیشتر دولت را می‌طلبد.
معیارهای ازدواج و زندگی تغییر کند
یکی از جوانان سنندجی نیز اظهارمی کند: دلایل گوناگونی سبب مجرد ماندن جوانان شده که یکی از آنها این است که معیارهای ازدواج و زندگی، تغییر کرده است و وقتی فرد قصد ازدواج دارد، باید زیربار هزینه‌های برگزاری مهمانی‌های مجلل و چشم و همچشمی‌های خانوادگی برود که همین موضوع بار سنگینی روی دوش جوانان می‌گذارد و به راحتی نمی‌توانند زیربار این همه هزینه بروند.
«علی گودرزی» ادامه می‌دهد: شرایط استان به شیوه‌ای است که بیکاری بیداد می‌کند و فردی که مشکلات اقتصادی دارد، نمی‌تواند به فکر ازدواج و تشکیل خانواده باشد.
این شهروند سنندجی عنوان می‌کند: دولت باید گام‌های جدی را برای رفع مشکلات جوانان استان بردارد تا بتواند با این مشکل که در آینده نه‌ چندان دور به یک معضل تبدیل می‌شود برخورد کند.
 عامل تشویق زندگی مجردی
«هدی احمدی» دختر 27ساله دیگری است که هنوز ازدواج نکرده است و در خانه پدری زندگی می‌کند. وی نیز در پاسخ به سؤال همشهری که چرا تاکنون ازدواج نکرده است، می‌گوید: بدون شک می‌گویم که برنامه‌های ماهواره‌ای و فیلم‌های گوناگونی که از این رسانه‌ها درحال پخش است، نقش مهمی در سوق دادن جوانان به سمت زندگی مجردی داشته است. این فیلم‌های جذاب و تأثیرگذار جوانان ما را به دوری از والدین و مجرد زیستن تشویق می‌کنند که بسیار خطرناک است و ذهن ما را درگیرمی کند.
وی ادامه می‌دهد: وقتی جوانان ما این فیلم‌ها را می‌بینند، الگوی زندگی آنها را برای خود بر می‌گزینند و همین تأثیرپذیری آنها را به سمت و سوی دوری از ازدواج و مجردی زندگی کردن سوق می‌دهد.
اوضاع اقتصادی نامناسب
«فریبرز رحیمی» نیز یک جوان35 ساله است که در گفت‌وگو با همشهری اظهارمی کند: دلایل زیادی سبب مجرد ماندن جوانان می‌شود، اما دلیل اصلی مجرد ماندن من، آرزوی داشتن همسری با تحصیلات بالا و شغل ثابت است که سبب شده همچنان مجرد باقی بمانم.
وی می‌افزاید: خودم تحصیلات عالیه دارم و دوست دارم با دختری که تحصیلات بالایی دارد ازدواج کنم، اما شرایط دلخواهم را پیدا نمی‌کنم.
رحیمی ازسوی دیگر مهم‌ترین دلیل خود را برای ازدواج نکردن، نداشتن شغل مناسب تا رسیدن به استقلال مالی می‌داند و معتقد است که تازمانی که صاحب خانه و شغلی با درآمد خوب و مناسب نشود، به ازدواج فکر هم نمی‌کند.
وی ادامه می‌دهد: وقتی که حقوقم برای یک زندگی عادی نیز کفایت نمی‌کند و باید هزینه‌های رفت ‌و‌آمدم کنترل شده باشد و برخلاف تصور همه برای همخوانی دخل و خرج زندگی‌ام حتی باید هزینه‌های تفریح خود را نیز به حداقل برسانم و‌گاه در غذا نیز صرفه‌جویی کنم چطور می‌توانم هزینه یک خانواده را به دوش بکشم.
رحیمی می‌افزاید: زمانی که اوضاع اقتصادی جامعه مناسب باشد میل به ازدواج بیشتر شده و زمانی هم که اوضاع اقتصادی تعریفی نداشته باشد تأخیر در سن ازدواج را بیشتر می‌بینیم.
طلاق؛ جوانان را از ازدواج می‌ترساند
«ناهید بابایی» 28ساله نیز با اشاره به افزایش آسیب‌های اجتماعی در استان، افزایش اعتیاد، فریبکاری و کلاهبرداری و تجربه‌های تلخ زندگی دوستان و آشنایان را علت مجرد ماندش می‌داند.
وی می‌افزاید: زمانی که می‌بینم از هر خانواده یکی و دو نفر طلاق گرفته‌اند و ازهمسرشان جدا شده‌اند، انگیزه‌ام را برای ازدواج کردن از دست می‌دهم و مجرد ماندن را بر ازدواج ترجیح می‌دهم تا به قول خیلی از دوستان از چاله به چاه نیفتم؛ این نه تنها حرف و دلیل من بلکه دلیل بیشتر دوستانم نیز هست؛ چراکه زندگی بیشتر جوانان ما اکنون از یک سال تجاوز نمی‌کند. این جای بسی تأسف است که نه تنها جوانان را از ازدواج منصرف می‌کند بلکه برای جامعه هم آثار سوء‌دارد.
خانواده‌ها آرمانگرا شده اند
یکی دیگر از جوانان سنندجی آرمانگرا بودن خانواده‌ها را علت اصلی افزایش سن ازدواج می‌داند و می‌گوید: سال گذشته به خواستگاری دختر مورد علاقه‌ام رفتم، اما خانواده او به دلیل این‌که خانه‌ای مستقل ندارم با این وصلت مخالفت کردند.
 «سینا فرجی» ادامه می‌دهد: معیارهای ازدواج در جامعه اسلامی ما چند چیز است. خانه داری؟ ماشینت کجاست؟ پول مهریه داری؟ تا زمانی که نتوانیم معیارهایمان را برای ازدواج تغییر دهیم با همین روند پیش می‌رویم و چیزی هم تغییر نمی‌کند.
وی می‌افزاید: زمانی که به خواستگاری می‌روم نخستین سؤالی که مطرح می‌شود همین موضوع‌هاست. اگر اینها را داشتم که تاکنون ازدواج کرده بودم، اما چون این معیارهای ساختگی را ندارم، باید سنم بالا رود و به دنبال تأمین این معیارها باشم تا بعد از فراهم کردن این شرایط به ازدواج روی بیاورم.
فرجی اضافه می‌کند: همین معیارهای نادرست جوانان ما را به سمت مجرد ماندن سوق داده است.